De kenmerken van een zelfsturend team?
Zelfsturende teams komen binnen organisaties in Nederland steeds vaker voor. Jos de Blok is met het opzetten van Buurtzorg één van de pioniers. In deze teams zijn medewerkers samen verantwoordelijk voor het realiseren van een taak. Een zelfsturend team heeft de volgende kenmerken:
- Het team draagt gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor het resultaat. Niet de individuen maar het team staat centraal.
- Het team is tot op zekere hoogte zelf verantwoordelijk voor het managen van het proces. De leidinggevende ondersteunt het team in het scheppen van randvoorwaarden.
- Het team heeft beslissingsbevoegdheid en beschikt over de relevante informatie en hulpmiddelen die nodig zijn voor het resultaat.
Vaak worden zelfsturende teams zo genoemd zonder deze kenmerken te hebben. In de training voor zelfsturende teams van PAK organisatieontwikkeling stellen we de kenmerken als een vereiste om als zelfsturend team te functioneren. De focus in de training ligt op de praktische uitvoering hiervan.
Waarom zou je een team zichzelf laten sturen?
Zelfsturende teams hebben verschillende positieve effecten op werknemers en de organisatie. Met het implementeren van zelfsturende teams kunnen organisaties bijvoorbeeld de productiviteit verhogen en de flexibiliteit en klantgerichtheid versterken. Voor werknemers geldt dat door het delen van de verantwoordelijkheid, de afwisseling van taken en de ontwikkelingsmogelijkheden leiden tot een hogere motivatie. Daarnaast ervaren werknemers vaak minder stress in zelfsturende teams. Last but not least, er zijn minder managers nodig en dat scheelt in de organisatiekosten.
Er zijn ook valkuilen
Naast de positieve effecten van zelfsturende teams zijn er ook valkuilen. Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat door het verschil in ervaring of vaardigheden werknemers niet op een lijn zitten. Hierdoor kunnen scheve verhoudingen ontstaan. Daarnaast hebben werknemers in zelfsturende teams geen afgebakend functieprofiel want taken kunnen overlappen. Dit kan betekenen dat werknemers zich nu ook bezig houden met randzaken waar ze dat voorheen nooit deden.
Zelfsturende teams en zelfsturing
Een team is nooit volledig zelfsturend, dat komt omdat het altijd deel uitmaakt van een bredere organisatie. Zelfsturing betekent dat een team niet alleen de uitvoerende taken op zich neemt maar ook de ondersteunende taken rondom het werkproces. Organisaties maken verschillende keuzes in hoeverre een team zelfsturend is. Dit kan bijvoorbeeld afhangen van het soort werk, de organisatie en de werknemers. Niet alle zelfsturende teams zijn even zelfsturend. Wil je meer weten of zelfsturing lees dan ook het volgende artikel: sturing en zelfsturing.