Dit is een post van Frits Cohen uit 2011 over crisisbestendige organisaties. Vanwege de actualiteit hebben we deze opnieuw geplaatst. Is jouw organisatie crisisbestendig?
Organisaties die verantwoord kunnen samenwerken zijn beter crisisbestendig
Volgens evolutiebioloog Martin Nowak komen de soorten die het beste kunnen samenwerken als overwinnaars uit de strijd. Dit is de werkelijke betekenis van Darwin’s ‘the selection of the fittest’.
Bedrijven en organisaties vallen binnen de definitie van een soort. In deze blog toon ik de noodzaak aan voor bedrijven en organisaties om de vaardigheid ‘verantwoord samenwerken’ tot kernwaarde van hun bedrijfsvoering te maken. Dat doe ik in vier stappen.
-
Belangrijkste voorwaarde crisisbestendigheid onderbelicht
Het valt mij op dat binnen de gangbare discussies over hoe bedrijven en organisaties crises kunnen doorstaan, vooral aandacht wordt geschonken aan kostenreductie en de noodzaak tot innovatie. In mijn ogen is dit symptoombestrijding. Ik mis het debat over de belangrijkste voorwaarde, het vermogen tot samenwerken, welke leidt tot een gezonde bedrijfsvoering die elke crisis kan doorstaan.
-
Niet iedere methode van samenwerken is structureel crisisbestendig
Een methode van samenwerken, primair gericht op eigen belang dient vooral de doelen van een enkeling of een beperkte groep. Zo’n type van samenwerken kan op korte termijn best crisisbestendig en heel succesvol zijn. Dit gaat wel ten koste van andere groepen en belangen. Op langere termijn vermindert de succesfactor echter. Vooral veroorzaakt door afnemend vertrouwen van de omgeving en delen van de interne achterban in de integriteit en ethiek van de samenwerkende groep. Vertrouwen dat broodnodig is voor (merk)imago en (bedrijfs)resultaten. Verminderd vertrouwen leidt tot tegengestelde belangen en muiterij. De energie besteedt om deze schade te beperken – vetes uit te vechten en eigen belang veilig te stellen – gaat ten koste van het vermogen om gemeenschappelijk te anticiperen op onbekende veran
deringen van morgen.
-
‘Verantwoord samenwerken’ als ideaalmodel
Verantwoord samenwerken wordt bepaald doordat deelbelangen of eigen doelen pas dan gerealiseerd kunnen worden wanneer daarmee ook de gemeenschappelijke doelen behaald zijn. Dit model van samenwerken biedt structureel de meeste kansen om als bedrijf en organisatie crisisbestendig te zijn. Dat geldt voor de korte en lange termijn. Het bevat de volgende elementen:
- Interne samenwerking gericht op een gemeenschappelijk en bij iedereen bekend doel;
- Interne samenwerking is net zo belangrijk als externe samenwerking;
- Externe samenwerking ook gericht op een gemeenschappelijk doel, met respect voor de omgeving en gericht op het kunnen voortbestaan van de omgeving;
- Samenwerking vanuit dienstbaarheid voor het gemeenschappelijk doel zonder het in standhouden van eigen belang;
- Samenwerking met respect voor een functionele hiërarchie.
-
Hoe verantwoord samenwerken tot voortbestaan leidt
In september 2011 las ik het onderzoek ‘Research for Innovation’ onder leiding van prof. dr. Henk Volberda en prof. dr. Justin Jansen van de Rotterdam School of Management, Erasmus University. Het betreft het monitoren van vooral sociale innovatie: slimmer werken, dynamisch managen en flexibel organiseren. Zij tonen aan dat uit de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor blijkt dat sociaal innovatieve bedrijven beter presteren op innovatie en productiviteit. De auteurs stellen dat flexibel organiseren de belangrijkste component is voor het vermogen om intern snel te kunnen veranderen wanneer de omgeving daarom vraagt. De stelling die ik daaraan toevoeg is dat het vermogen om snel te kunnen veranderen alleen dan bestaat wanneer er verantwoord met elkaar kan worden samengewerkt.
Bedrijven en organisaties, willen jullie niet alleen deze maar ook de daaropvolgende crises goed doorstaan? Begin dan vandaag. Kies voor verantwoord samenwerken als de kerncompetentie in jouw organisatie.
Sint Pancras, 7 november 2011, Frits Cohen