Wat is het evaluatiemodel van Kirkpatrick?

Het model van Kirkpatrick bestaat uit vier niveaus om een training te evalueren. De niveaus kunnen opeenvolgend gebruikt worden om het resultaat van de training te meten. In het evaluatiemodel worden de niveaus weergegeven als een piramide. De niveaus beoordelen steeds dieper het effect van de training op de deelnemers en organisatie.

De vier niveaus van evaluatie

Zoals het evaluatiemodel weergeeft zijn de volgende vier niveaus te onderscheiden: reactieniveau, leerniveau, gedragsniveau en resultaatniveau. Hieronder worden de niveaus nader omschreven.

Reactieniveau: heeft betrekking op de beleving van de deelnemers. Dit niveau kun je meten met behulp van evaluatieformulieren aan het eind van de training. Hierbij kunnen vragen gebruikt worden zoals: Hoe heb je de training ervaren? Wat vond je van de trainer?

Leerniveau: op dit niveau evalueer je of de vooraf gestelde leerdoelen zijn bereikt. Hebben de deelnemers na afloop van de training de benodigde kennis en vaardigheden verkregen? Dit niveau kun je meten door bijvoorbeeld een test af te nemen.

Gedragsniveau: de vraag op dit niveau is of het gedrag op de werkvloer is veranderd? Deze gedragsverandering kan alleen ontstaan wanneer deelnemers de juiste kennis en vaardigheden hebben verworven (niveau 2) gedurende een goede training (niveau 1). De beoordeling van de vorige niveaus beïnvloedt dus het resultaat van de overige niveaus. Dit niveau is in tegenstelling tot de andere twee moeilijker te meten. Je zou het kunnen meten door observaties of praktijktoetsen.

Resultaatniveau: op dit niveau gaat het over de vraag of de veranderingen naar aanleiding van de training positief bijdrage aan de organisatiedoelen? Het is van belang dat er heldere doelstellingen worden geformuleerd over de gewenste resultaten op de werkvloer. Je zou dit niveau kunnen meten op basis van deze effectdoelen.

De toepassing van het evaluatiemodel

De vier niveaus zijn ontworpen om het effect of resultaat van een training te meten. De informatie die uit de evaluatie naar voren komt kan gebruikt worden om de training aan te passen. Op deze manier wordt er waarschijnlijk een steeds beter resultaat op alle vier de niveaus bereikt. Je moet bij het toepassen van het evaluatiemodel bepalen wat je wilt weten en op welk niveau je dit wilt meten.